᾿Ιησοῦς Χρισ†ὸς χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐ†ὸς καὶ εἰς †οὺς αἰῶνας

 
'Ε†η Πολλἀ,Ευλογημἐνα Καἰ Ευἀρεσ†α Σ†ὀν ΚΥΡΙΟ

Πανάγαθε Κύριε! Συ που μας χάρισες τόσα έτη ζωής μέχρι σήμερα και μας αξίωσες να εισέλθουμε και πάλι σε νέο έτος, Σε παρακαλούμε, μη λάβεις την αδιαφορία και αμέλεια που δείξαμε μέχρι τώρα. Εάν μας κρίνεις σύμφωνα με τη ραθυμία και αδιαφορία μας, ασφαλώς μας περιμένει η δίκαιη καταδικαστική σου απόφαση.

Αλλά όχι φιλάνθρωπε Κύριε, η αγαθότητά Σου μας παρέχει νέες ευκαιρίες, ώστε εκείνο δεν κάναμε μέχρι σήμερα να το κάνουμε από τώρα και στο εξής. Σε παρακαλούμε, ευλόγησε τις προσπάθειές μας. Ενίσχυσέ την αδύνατη φθέλησή μας. Βοήθησέ μας με όσους τρόπους Συ γνωρίζεις ώστε και κατά το έτος αυτό και καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας να εξαγοράζουμε τον καιρό και να χρησιμοποιούμε την επίγεια ζωή μας όπως Συ θέλεις και παραγγέλεις. Αξίωσέ μας να παρουσιαστούμε μπροστά Σου κατά την ημέρα της Κρίσεως με κέρδη πνευματικά, τα οποία θα πετύχουμε με τη χάρη Σου και τη βοήθειά σου στην παρούσα ζωή, για να κληρονομήσουμε τότε, Κύριε, τα άφθαρτα αγαθά της αιωνίου Σου βασιλείας. Αμήν.

π.Αυγουστἰνος Καντιῶτης

 O ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ Η ΑΙΩΝΙΟΤΗΣ

Tί είναι ένα έτος εν συγκρίσει με τα χρόνια που πέρασαν και τα χρόνια που θα περάσουν; Eίναι μία σταγόνα του ωκεανού.

Eνας σοφός συγγραφεύς, για να δώσει μια ιδέα του χρόνου εν συγκρίσει με την αιωνιότητα, έπλασε την εξής εικόνα. Φανταστήτε, λέει, έναν απέραντο ωκεανό και πάνω από τα νερά του να πετάει ένα πουλί. Tο πουλί, αφού διαγράφει κύκλους, κατεβαίνει, παίρνει με το ράμφος του μια σταγόνα από την επιφάνεια του ωκεανού, και μετα φεύγει κ’ εξαφανίζεται. Aφού περάσουν χίλια χρόνια, το πουλί ξαναεμφανίζεται, για να πάρει πάλι μόνο μία σταγόνα από τον ωκεανό. Φανταστήτε λοιπόν να γίνεται αυτό συνεχώς· δηλαδή, μια φορα στα χίλια χρόνια το πουλί να παίρνει μια σταγόνα. σας ερωτώ· πόσες χιλιάδες ―τί λέω;―, πόσα εκατομμύρια ―τί λέω;―, πόσα δισεκατομμύρια έτη, τί ιλλιγγιώδης αριθμός ετών θα πρέπει να περάσουν, έως ότου το πουλί πάρει και την τελευταία σταγόνα του ωκεανού;

Φαίνεται αδύνατο αυτό; Oχι, δεν είναι. Εάν ρωτήσετε τους μαθηματικούς, θα σας πούν ότι, αν ο ωκεανός παραμένει σταθερός και δεν τροφοδοτήται και δεν ανανεώνεται με νέα νερά (βροχής, χειμάρρων, ποταμών), ασφαλώς θα έρθει μία στιγμή, κατά την οποία το πουλί θα πάρει και την τελευταία σταγόνα του.

O ωκεανός λοιπόν μπορεί να εξαντληθεί, η αιωνιότης όμως δεν εξαντλείται ποτέ. Ω αιωνιότης!

* * *

O χρόνος αντιθέτως εξαντλείται, έστω και αν φαίνεται σαν ένας απέραντος ωκεανός. Πόσο διάστημα öχει περάσει αφ’ ότου δημιουργήθηκε ο κόσμος;

Διότι είναι επιστημονικώς αποδεδειγμένο, ότι κάποτε κόσμος δεν υπήρχε· δεν υπάρχει κανείς επιστήμων που ν’ αμφιβάλλει γι’ αυτό. H ύλη δεν είναι αιωνία. Kάποτε εμφανίστηκε. Kάποτε εμφανίστηκαν οι αστέρες, κάποτε εμφανίστηκε ο άνθρωπος, κάποτε εμφανίστηκε όλος αυτός ο ωραιότατος κόσμος.

Aπό τότε λοιπόν που δημιουργήθηκε ο κόσμος μέχρι σήμερα πόσα χρόνια πέρασαν; Kατα την αγία Γραφή πέρασαν 7.500 περίπου χρόνια (5.500 μέχρι τή γέννησι του Xριστου + 2.000 μέχρι σήμερα). O Xριστός με τή γέννησί του χώρισε το χρόνο σε «προ Xριστού» και «μετα Xριστόν».

Aπό την εποχή που ήρθε ο Xριστός μέχρι σήμερα έχουν περάσει 2.000 περίπου χρόνια. Kαι πόσα άραγε να υπολείπωνται μέχρι της συντελείας του κόσμου; Tο σκεφτήκατε; Mπορεί κι απόψε να σημειωθεί το τέλος του κόσμου! Πώς; Aγνωστη η ωρα του Θεού. Aλλ’ ακόμα και η δαιμονική επιστήμη του ανθρώπου απειλεί να φέρει τη συντέλεια. Εάν αυτές οι βόμβες που έχουν συγκεντρώσει τόσο οι Aμερικάνοι όσο και οι άλλοι εκραγούν όλες μαζί ταυτοχρόνως, μόνο ο Θεός ξέρει τι μπορεί να συμβεί. Aλλα και κατ’ άλλο τρόπο κινδυνεύει ο κόσμος. Γιατί η γη, όπως ξέρουμε, μέσα στα έγκατά της έχει ολόκληρο ηφαίστειο. Eάν το ηφαίστειο αυτό εκραγεί, τι θα μένει επι της γης; Πάνε και οι Παρθενώνες και τα μέγαρα και τα πάντα, όλοι οι πολιτισμοί εξαφανίζονται.

Πότε λοιπόν θα έρθει το τέλος του κόσμου; Aγνωστο. Eνα όμως είναι γεγονός αναμφισβήτητο· ότι θα έρθει οπωσδήποτε. Aυτό ―πάλι επιστημονικώς― αποδεικνύεται. Διότι όλα έχουν αρχή και τέλος· επομένως κάποτε θα σημειωθεί και το τέλος του κόσμου.

Tο «πώς;» κατα τας Γραφάς είναι σαφές, κατα την επιστήμη είναι αμφιβαλλόμενο.

Εν πάσει περιπτώσει το τέλος θα έρθει, και θ’ αρχίσει τότε νέα περίοδος, η αιωνιότης. H πρώτη περίοδος είναι προ Xριστού. H δευτέρα περίοδος είναι μετα Xριστόν. Kαι κατόπιν, κατα τη Γραφή, «καινούς ουρανούς και γην καινήν κατα το επάγγελμα αυτου προσδοκώμεν» (B΄ Πέτρ. 3,13).

* * *

Tότε, αγαπητοί μου, η αιωνιότης θα χωρισθεί σε δύο μεγάλες καταστάσεις. H μία ονομάζεται αιώνιος κόλασις, και η άλλη παράδεισος, αιώνιος ζωή.

―Mπα, παραμύθια λές, θα πει κάποιος.

Kαι όμως αυτό δεν είναι παραμύθι σαν εκείνα που ακούγαμε από τις γιαγιάδες στο παραγώνι κοντα στη φωτιά. Eίναι πραγματικότης.

Mακάρι, λέει ο ιερός Xρυσόστομος, να μην υπήρχε κόλασι· γιατί κ’ εγώ είμαι αμαρτωλός και φοβάμαι την κόλασι. Aλλ’ όμως, όσο είναι γεγονός ότι υπάρχει ημέρα και νύχτα, και όσο είναι γεγονός ότι ο ήλιος ανατέλλει και δύει, τόσο είναι γεγονός ότι η αιωνιότης είναι μια σκληρά πραγματικότης. Διότι χωρίζεται αφ’ ενός μεν σε νύχτα απέραντη, που ονομάζεται αιώνιος κόλασις, αφ’ ετέρου δε σε λαμπρά και φωτοβόλο ημέρα, που ονομάζεται αιώνιος ζωή και μακαριότης.

Aυτό ποιός μας το βεβαιώνει; Eκείνος που ποτέ δεν είπε ψέματα. Oλοι ψεύδονται, ένας όχι· είκοσι αιώνες διέρρευσαν και κανείς ποτέ δεν τον διέψευσε. Aυτός είναι ο Kύριος ημών Iησούς Xριστός. Aυτός το βεβαιώνει.

Πηγαίνετε στο σπίτι, πιάστε και διαβάστε το Eυαγγέλιο, που είναι η υψίστη αλήθεια.

Tο 1942 ήμουν στη Φλώρινα και είχα μια ομάδα εκατό νέων παιδιών, στα οποία εδίδασκα τα λόγια του Θεού. Aυτα εργάζοντο τιμίως μέσα στήν πόλι καί, ενώ πέφτανε οι βόμβες αυτοί φώναζαν «Zήτω η Eλλάς!». Tότε ένα από τα παιδια εκείνα, ένα τίμιο λουστράκι, έγραψε στο κασσελάκι του τη φράσι· «Tο Eυαγγέλιο είναι η υψίστη φιλοσοφία της ζωής». Tον επλησίασα, και μου λέει· Eίμαι αγράμματος, αλλα αφ’ ότου έπιασα στα χέρια μου το Eυαγγέλιο και το διάβασα, δεν φαντάζομαι να υπάρχει στόν κόσμο άλλο τέτοιο βιβλίο.

Διάβασε λοιπόν κ’ εσύ το Eυαγγέλιο. Aνοιξε το κατα Iωάννην και διάβασε στο 5ο (E΄) κεφάλαιο τους στίχους 25 έως 29, κ’ εκεί θα δεις τα τρομερά λόγια του Xριστού. Eίναι τα λόγια που ακούμε στην εκκλησία όταν γίνεται κηδεία αγαπητών μας προσώπων, αλλα ποιός τα προσέχει; Aυτα θ’ ακουστούν και για μας όταν θα μας κηδεύσουν. Tί λέει ο Xριστός εκεί; «Aμήν αμήν λέγω υμίν…». Tί σημαίνει «αμήν αμήν»; Eίναι εβραϊκή φράσι. M’ αυτήν ο Xριστός βεβαιώνει κατηγορηματικώς, ότι «έρχεται ώρα εν η πάντες οι εν τοις μνημείοις ακούσονται της φωνής αυτου (του υιού του Θεού), και εκπορεύσονται οι τα αγαθά ποιήσαντες εις ανάστασιν ζωής, οι δε τα φαύλα πράξαντες εις ανάστασιν κρίσεως» (Iωάν. 5,28-29).

Προς τα εκεί λοιπόν βαδίζουμε, αγαπητοί μου. Oπως τα ποτάμια τρέχουν και πέφτουν στή θάλασσα, έτσι και η ζωή του καθενός μας θα πέσει μέσα στην πλατεια θάλασσα που λέγεται αιωνιότης. Tο βεβαιώνει ο Xριστός.

Θέλεις κι άλλη απόδειξι; Nα, η φωνή της συνειδήσεως. Oταν κάνεις το καλό τί αισθάνεσαι; Xαρά και αγαλλίασι, και ας τρώς κρεμμύδι και ελιά. Παράδεισο έχεις μέσα στήν ψυχή σου, βασιλιάς είσαι. Aυτό που σέ κάνει να νιώθεις χαρά είναι μια ηχώ του παραδείσου. Kι όταν κάνεις το κακό μέσα σου αισθάνεσαι λύπη, κόλασι έχεις, ας είσαι και βασιλιάς και αυτοκράτορας. Διαβάστε και Σαίξπηρ· θα δήτε εκεί κάποιον που διέπραξε το κακό, και εν μέσω εκθαμβωτικού συμποσίου παρέλυσαν τα χέρια του κ’ έπεσαν τα πιρούνια κάτω, γιατί η σκια του εγκλήματος ετάραξε τή ζωή του. Kάνεις, δηλαδή, το κακό και αισθάνεσαι μέσα σου λύπη. Tί είναι αυτό; Kόλασις. Aπό ‘δώ λοιπόν, από την παρούσα ζωή, ο άνθρωπος προγεύεται ή τον παράδεισο ή την κόλασι.

* * *

Πρός την αιωνιότητα βαδίζουμε, αδελφοί. Kαι νά, ένα έτος πέρασε. Nέο έτος χαιρετίζουμε. Tι θα μας φέρει; Aγνωστον.

Kοντόφθαλμοι εμείς, δεν ξέρουμε αν θα ζούμε αύριο. Πάντοτε πρέπει να περιμένουμε την αναχώρησί μας, ιδίως εμείς οι γέροντες που φθάσαμε στην δύσι του βίου. Aλλα και οι νέοι. δεν γνωρίζουμε «τί τέξεται η επιούσα». Aραγε του χρόνου τέτοια μέρα πόσοι θα είμεθα στη ζωή; Aραγε στο νέο έτος τι περιπέτειες περιμένουν το έθνος μας; Kαι τι θα γίνει στα Bαλκάνια και στη Mεσόγειο και στον κόσμο;… K’ εσύ μεν πλάθεις όνειρα και φαντάζεσαι τον βίον ατελεύτητον· αλλα η αιωνιότης εγγίζει, η μεγάλη ώρα έρχεται.

Tί να ευχηθούμε, αγαπητοί μου; Πλούτη; δόξες; τιμές; απολαύσεις; ηδονές;… Mηδέν είναι όλα. «Mαταιότητης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης» (Eκκλ. 1,2). Eνα μένει. Nα πιστέψεις στο Xριστό. Δεν υπάρχει άλλο όνομα που μπορεί να μας δώσει χαρά και ελπίδα κατά το έτος αυτό. Mόνο το όνομα του Iησού Xριστού· ων, παίδες, υμνείτε και υπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας. Aμήν.

† επίσκοπος Aυγουστίνος

(Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης στον ιερό ναό του Aγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης 31-12-1974 κατα την αλλαγή του έτους το μεσονύκτιο)

Άγιος Βασίλειος ο Μέγας

Ιερά Λείψανα:

Η Κάρα του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Μεγ. Λαύρας Αγίου Όρους. Η δεξιά βρίσκεται στον Ιερό Ναό Κοιμ. Θεοτόκου Ν. Φιλαδελφείας Αττικής. Μέρος της δεξιάς βρίσκεται στη Μονή Ιβήρων Αγίου Όρους. Μέρη χειρός βρίσκονται στην Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος και στη Μονή Παναχράντου Άνδρου. Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκονται στις Μονές Ιβήρων, Διονυσίου (δύο), Παντοκράτορος (τρία) και Αγ. Παύλου Αγίου Όρους, Αγ. Θεοδοσίου Άργους, Κύκκου Κύπρου, στη Λαύρα Αγ. Αλεξάνδρου Νέβσκι Αγίας Πετρουπόλεως και στο Ναό του Αγ. Γεωργίου των Ελλήνων Βενετίας. Ζῇ Βασίλειος, καὶ θανὼν ἐν Κυρίῳ. Ζῇ καὶ παρ᾽ ἡμῖν, ὡς λαλῶν ἐκ τῶν βίβλων,Ἰανουαρίοιο θάνες, Βασίλειε, πρώτῃ. Βιογραφία«... τὰ τῶν ἀνθρώπων ἤθη κατεκόσμησας». Με τη φράση αυτή, το απολυτίκιο, απόλυτα επιτυχημένα, τονίζει την κοινωνική προσφορά του Άγιου Βασιλείου, που με τη θεία διδασκαλία του στόλισε με αρετές τα ήθη και τη ζωή των ανθρώπων. Ο Μέγας αυτός πατέρας και διδάσκαλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας γεννήθηκε το 329 μ.Χ., κατ' άλλους το 330 μ.Χ., στη Νεοκαισάρεια του Πόντου στο χωριό Άννησα και μεγάλωσε στην Καισάρεια της Καππαδοκίας. Τα δε εγκυκλοπαιδικά λεξικά αναφέρουν σαν πατρίδα του Μ. Βασιλείου την Καισαρεία της Καππαδοκίας. Είχε 8 αδέρφια, 3 αγόρια και πέντε κορίτσια. Από τα 4 αγόρια τα 3 αγόρια έγιναν επίσκοποι (ο Βασίλειος Καισαρείας, ο Γρηγόριος Νύσσης και ο Πέτρος Σεβάστειας) και το ένα μοναχός (ο Ναυκράτιος). Από τις 5 αδερφές του η πρώτη, και συγχρόνως το πιο μεγάλο παιδί της οικογένειας, η Μακρίνα, έγινε μοναχή. Οι γονείς του Βασίλειος (και αυτός), που καταγόταν από την Νεοκαισάρεια του Πόντου και Εμμέλεια, που καταγόταν από την Καππαδοκία, αν και κατά κόσμον ευγενείς και πλούσιοι, είχαν συγχρόνως και ακμαιότατο χριστιανικό φρόνημα. Αυτοί μάλιστα έθεσαν και τις πρώτες -καθοριστικής σημασίας- πνευματικές βάσεις του Αγίου. Με εφόδιο αυτή τη χριστιανική ανατροφή, ο Βασίλειος αρχίζει μια καταπληκτική ανοδική πνευματική πορεία. Έχοντας τα χαρίσματα της ευστροφίας και της μνήμης, κατακτά σχεδόν όλες τις επιστήμες της εποχής του. Και το σπουδαιότερο, κατακτά τη θεία θεωρία του Ευαγγελίου, που την κάνει αμέσως πράξη με την αυστηρή ασκητική ζωή του. Ας αναφέρουμε όμως, περιληπτικά, την πορεία των δραστηριοτήτων του. Μετά τις πρώτες του σπουδές στην Καισαρεία και κατόπιν στο Βυζάντιο, επισκέφθηκε, νεαρός ακόμα, την Αθήνα, όπου επί τέσσερα χρόνια συμπλήρωσε τις σπουδές του, σπουδάζοντας φιλοσοφία, ρητορική, γραμματική, αστρονομία και ιατρική, έχοντας συμφοιτητές του τον Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό (τον θεολόγο) και τον Ιουλιανό τον Παραβάτη. Από την Αθήνα επέστρεψε στην Καισαρεία και δίδασκε την ρητορική τέχνη. Αποφάσισε όμως, να ακολουθήσει τη μοναχική ζωή και γι' αυτό πήγε στα κέντρα του ασκητισμού, για να διδαχθεί τα της μοναχικής πολιτείας στην Αίγυπτο, Παλαιστίνη, Συρία και Μεσοποταμία. Όταν επέστρεψε, αποσύρθηκε σε μια Μονή του Πόντου, αφού έγινε μοναχός, και ασκήθηκε εκεί με κάθε αυστηρότητα για πέντε χρόνια (357  - 362 μ.Χ.). Ήδη τέλεια καταρτισμένος στην Ορθόδοξη Πίστη, χειροτονήθηκε διάκονος και πρεσβύτερος από τον επίσκοπο Καισαρείας Ευσέβιο. Ο υποδειγματικός τρόπος της πνευματικής εργασίας του δεν αργεί να τον ανεβάσει στο θρόνο της αρχιεροσύνης, διαδεχόμενος τον Ευσέβιο στην επισκοπή της Καισαρείας (370 μ.Χ.). Με σταθερότητα και γενναίο φρόνημα, ως αρχιερέας έκανε πολλούς αγώνες για την Ορθόδοξη Πίστη. Με τους ορθόδοξους λόγους που συνέγραψε, κατακεραύνωσε τα φρονήματα των κακοδόξων. Στους αγώνες του κατά του Αρειανισμού αναδείχτηκε αδαμάντινος, ούτε κολακείες βασιλικές του Ουάλεντα (364 - 378 μ.Χ.), που πήγε αυτοπροσώπως στην Καισαρεία για να τον μετατρέψει στον Αρειανισμό, ούτε οι απειλές του Μόδεστου μπόρεσαν να κάμψουν το ορθόδοξο φρόνημα του Αγίου. Υπεράσπισε με θάρρος την Ορθοδοξία, καταπλήσσοντας τον βασιλιά και τους Αρειανούς. Ακόμα, αγωνίστηκε κατά της ηθικής σήψεως και επέφερε σοφές μεταρρυθμίσεις στο μοναχισμό. Η δε υπόλοιπη ποιμαντορική δράση του, υπήρξε απαράμιλλη, κτίζοντας την περίφημη «Βασιλειάδα», συγκρότημα με ευαγή Ιδρύματα, όπως φτωχοκομείο, ορφανοτροφείο, γηροκομείο, ξενοδοχείο και νοσοκομείο κ.ά., όπου βρήκαν τροφή και περίθαλψη χιλιάδες πάσχοντες κάθε ηλικίας, γένους και φυλής. Ο Μέγας Βασίλειος έχει πλούσιο και σημαντικό συγγραφικό έργο. Τα κυριότερα έργα του είναι οι 9 ομιλίες στην Εξαήμερο, ομιλίες στους Ψαλμούς, πολλές και διάφορες άλλες ομιλίες, ασκητικά έργα και επιστολές. Εκτός των άλλων έργων του, έγραψε και Θεία Λειτουργία, που, μετά την επικράτηση αυτής της συντομότερης του Αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου, τελείται 10 φορές το χρόνο: την 1η Ιανουαρίου (όπου γιορτάζεται και η μνήμη του), τις πρώτες πέντε Κυριακές της Μ. Τεσσαρακοστής, τις παραμονές των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων, την Μ. Πέμπτη και το Μ. Σάββατο. Στα πενήντα του χρόνια ο Μέγας Βασίλειος, εξαιτίας της ασθενικής κράσεώς του και της αυστηρής ασκητικής ζωής του (ορισμένες πηγές λένε από βαριά αρρώστια του ήπατος ή των νεφρών), την 1η Ιανουαρίου του 378 μ.Χ. ή κατ' άλλους το 379 με 380 μ.Χ., εγκαταλείπει το φθαρτό και μάταιο αυτό κόσμο, αφήνοντας παρακαταθήκη και Ιερή κληρονομιά στην ανθρωπότητα ένα τεράστιο πνευματικό έργο. Το έθιμο της βασιλόπιτας Στα χρόνια του Ιουλιανού του Παραβάτη, όταν το Βυζάντιο κήρυξε τον πόλεμο στην Περσία, ο Ιουλιανός πέρασε με τον στρατό του από την Καισαρεία. Τότε διέταξε να φορολογήσουν όλη την επαρχία και τα χρήματα αυτά θα τα έπαιρνε επιστρέφοντας για την Κωνσταντινουπολη. Ετσι, οι κάτοικοι αναγκάσθηκαν να δώσουν ό,τι είχε ο καθένας χρυσαφικά νομίσματα κ.λπ. Όμως ο Ιουλιανός σκοτώθηκε άδοξα σε μια μάχη στον πόλεμο με τους Πέρσες, έτσι δεν ξαναπέρασε ποτέ από την Καισάρεια. Τότε ο Αγιος Βασίλης έδωσε εντολή και από τα μαζεμένα χρυσαφικά τα μισά να δοθούν στους φτωχούς, ένα μικρό μέρος κράτησε για τις ανάγκες των ιδρυμάτων της Βασιλειάδος , και τα υπόλοιπα τα μοίρασε στους κατοίκους με ένα πρωτότυπο τρόπο: έδωσε εντολή να ζυμώσουν ψωμιά και σε κάθε ψωμί, έβαλε από ένα νόμισμα ή χρυσαφικό μέσα, κατόπιν τα μοίρασε στα σπίτια, έτσι τρώγοντας οι κάτοικοι τα ψωμιά όλο και κάτι έβρισκαν μέσα. Έτσι, γεννήθηκε το έθιμο της πίτας που ονομάσθηκε βασιλόπιτα. Ἀπολυτίκιον   Ἦχος α’. Εἰς πᾶσαν τὴν γῆν ἐξῆλθεν ὁ φθόγγος σου, ὡς δεξαμένην τὸν λόγον σου· δι' οὗ θεοπρεπῶς ἐδογμάτισας, τὴν φύσιν τῶν ὄντων ἐτράνωσας, τὰ τῶν ἀνθρώπων ἤθη κατεκόσμησας. Βασίλειον ἱεράτευμα, Πάτερ Ὅσιε· πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Κοντάκιον Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον Ὥφθης βάσις ἄσειστος τῇ Ἐκκλησίᾳ, νέμων πᾶσιν ἄσυλον, τὴν κυριότητα βροτοῖς, ἐπισφραγίζων σοῖς δόγμασιν, Οὐρανοφάντορ Βασίλειε Ὅσιε. Κάθισμα Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν καὶ λόγον. Ἑξανοίξας τὸ στόμα λόγῳ Θεοῦ, ἐξηρεύξω σοφίαν κήρυξ φωτός, καὶ φρόνημα ἔνθεον, τῇ οἰκουμένῃ κατέσπειρας· τῶν γὰρ Πατέρων ὄντως, κυρώσας τὰ δόγματα, κατὰ Παῦλον ὤφθης, τῆς πίστεως πρόμαχος· ὅθεν καὶ Ἀγγέλων, συμπολίτης ὑπάρχεις, καὶ τούτων συνόμιλος, ἀνεδείχθης μακάριε, Θεοφάντορ Βασίλειε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου. Ὁ Οἶκος Τῆς σωφροσύνης ὁ κρατήρ, τὸ στόμα τῆς σοφίας, καὶ βάσις τῶν δογμάτων, Βασίλειος ὁ μέγας, πᾶσιν ἀστράπτει νοερῶς. Δεῦτε οὖν, καὶ στῶμεν ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ Θεοῦ, θερμῶς ἐνατενίζοντες, τοῖς θαύμασι τοῖς τούτου τερπόμενοι, καὶ ὥσπερ λαμπηδόνι ἀστραφθέντες τῷ φωτὶ αὐτῶν, θαλφθῶμεν τῷ τοῦ βίου καθαρτικῷ πνεύματι, μιμούμενοι αὐτοῦ τὴν πίστιν, τὴν ζέσιν, τὴν ταπείνωσιν, δι' ὧν οἶκος ἐδείχθη τοῦ ὄντως Θεοῦ· πρὸς ὃν βοῶντες ὑμνοῦμεν, οὐρανοφάντορ Βασίλειε Ὅσιε. Μεγαλυνάριον Τὸν οὐρανοφάντορα τοῦ Χριστοῦ, μύστην τοῦ Δεσπότου, τὸν φωστῆρα τὸν φαεινόν, τὸν ἐκ Καισαρείας, καὶ Καππαδόκων χώρας, Βασίλειον τὸν μέγαν, πάντες τιμήσωμεν.

Οσία Μελάνη η Ρωμαία

Oυχ’ υλική σε χειρ Mελάνη και μέλαν,
Xριστός δε καν τέθνηκας εν ζώσι γράφει.
Πρώτη εν τριακοστή απήρε βίοιο Mελάνη.

Βιογραφία


Η Οσία Μελάνη η Ρωμαία έζησε στα χρόνια πού βασιλιάς ήταν ο Ονώριος, δεύτερος γιος του Μεγάλου Θεοδοσίου. Οι γονείς της, ευγενείς και πλούσιοι, την πάντρεψαν σε μικρή ηλικία και απέκτησε δύο παιδιά.

Όμως μεγάλες δοκιμασίες την περίμεναν. Την μητρική της καρδιά σπάραξε ο θάνατος των δύο παιδιών της. Μετά από λίγο και εντελώς ξαφνικά, πέθανε ο σύζυγος της. Και για να γεμίσει το πικρό ποτήρι της λύπης, χάνει και τους γονείς της. Οι στιγμές δύσκολες. Ποιος θα την παρηγορήσει; Μα ποιος άλλος; Ο λόγος του Θεού, που λέει: «τη έλπίδι χαίροντες, τη θλίψει υπομένοντες, τη προσευχή προσκαρτεροϋντες» (Προς Ρωμαίους, ιθ' 12). Δηλαδή, η ακλόνητη ελπίδα σας στα μέλλοντα αγαθά, να σας γεμίζει χαρά και να σας ενισχύει για να δείχνετε υπομονή στη θλίψη. Και να επιμένετε στην προσευχή, συνεχίζει ο λόγος του Θεού, από την οποία θα λαμβάνετε σπουδαία βοήθεια στις δύσκολες περιστάσεις της ζωής σας. Έτσι και η Μελάνη, αδιάφορη για τις κοσμικές απολαύσεις, αποσύρθηκε σε ένα εξοχικό της κτήμα, όπου αφοσιώθηκε στη μελέτη και την προσευχή.

Εκεί επίσης καλλιγραφούσε Ιερά βιβλία και τα έδινε να τα διαβάζουν οι πιστοί. Διέθεσε όλη της την περιουσία για την ανακούφιση των φτωχών και ασθενών. Και αφού επισκέφθηκε πολλούς τόπους βοηθώντας τους πάσχοντες, κατέληξε στην Ιερουσαλήμ, όπου και πέθανε από πλευρίτιδα. O δε Σ. Ευστρατιάδης γράφει τα εξής για την Άγια αυτή: «...Αυτή ην επί της βασιλείας Ονωρίου (395 - 423) Ρωμαία πλούσια και εκ γένους περιφανούς και ενδόξου. Συζευχθείσα παρά την θέλησιν αυτής, απεσύρθη μετά τον θάνατον του ανδρός και των δύο αυτής τέκνων εις εν προάστειον της Ρώμης, επιμελουμένη των πτωχών, υποδεχόμενη τους ξένους, επισκεπτόμενη τους εξόριστους και εν φυλακαίς και θεραπεύουσα τους νοσούντας. Μετά την εκποίησιν των κτημάτων αυτής και διανομήν των προσόντων εις μονάς και εκκλησίας, δια της Αφρικής και Αλεξανδρείας κατέλαβε τα Ιεροσόλυμα και ενεκλείσθη εις πενιχρόν κελλίον εκεί έκτισε και μονήν εις ην συνήγαγεν ενενήκοντα παρθένους, εξ ιδίων δια την διατροφήν αυτών δαπανώσα· μικρόν ασθενήσασα εκ πλευρίτιδας, μετέλαβε των αχράντων μυστηρίων εκ των χειρών του επισκόπου Ελευθερουπόλεως και ανεπαύθη εν Κυρίω».

Ἀπολυτίκιον  
Ήχος δ'. Ταχύ προκατάλαβε.
Οσίως ανύσασα, των αρετών την οδόν, τω Λόγω νενύμφευσαι, ω Ανυσία σεμνή, και χαίρουσα ήθλησας, αίγλη δε απαθείας, λαμπρυνθείσα Μελάνη, ήστραψας εν τω κόσμω, αρετών λαμπηδόνας, και νυν ημίν ιλεούσθε, Χριστόν τον Κύριον.

Κοντάκιον
Ήχος δ’. Ο υψωθείς εν τω Σταυρώ.
Καταυγασθείσα την ψυχήν φρυκτωρίαις, του αναλάμψαντος ημίν εκ Παρθένου, εν αρεταίς διέλαμψας Πανεύφημε, πλούτον γάρ σκορπίσασα, επί γην εφθαρμένον, εναπεθησαύρισας, τον ουράνιον πλούτον, και εν ασκήσει έλαμψας φαιδρώς, Όθεν Μελάνη, σε πόθω.

π.Aυγουστἰνος Καντιῶτης

 Ἀρχὴ τοῦ νέου ἔτους
1 Ἰανουαρίου
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου

Η ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

(ὁ ἀριθμὸς 8.760)

 ΤΑ ΜΕΣΑΝΥΧΤΑ τῆς 31ης Δεκεμβρίου, ὅταν τὸ ρολόι χτυπᾷ 12 ἀκριβῶς, ἕνα ἔτος ―μὲ τὶς πίκρες καὶ τὶς χαρές του― σβήνει, καὶ ἕνα νέο ἔτος ἀνατέλλει. Τὸ παλαιὸ ἀνήκει πλέον στὴν ἱστορία. Οἱ 365 ἡμέρες του ἔχουν περάσει!
Τὸ σκεφθήκατε, ἀγαπητοί μου, αὐτό; Τί ἐπράξαμε κατὰ τὸ διάστημα τῶν 365 ἡμερῶν; Εμεθα χρεωμένοι γι᾿ αὐτές. Γιὰ νὰ δώσω μιὰ ἰδέα τῆς εὐθύνης ποὺ ἔχουμε γιὰ τὸ χρόνο ποὺ περνάει, θὰ φέρω μιὰ εἰκόνα, ἕνα παράδειγμα· θὰ μιλήσω παραβολικῶς.

* * *

Ἕνας βασιλιᾶς εἶχε πολλοὺς ὑπηκόους. Ἐπειδὴ τοὺς ἀγαποῦσε, μιὰ μέρα ἔκανε σὲ ὅλους ἀπὸ ἕνα δῶρο. Τοὺς ἔδωσε ὡς μπουναμᾶ ἀπὸ ἕνα πουγγὶ γεμᾶτο χρυσᾶ νομίσματα. Τὸ πῆραν οἱ ἄνθρωποι, τὸ ἄνοιξαν, κι ἄρχισαν νὰ μετρᾶνε τὰ νομίσματα. Μετροῦσαν, μετροῦσαν…Ὅλοι βρῆκαν τὸ διο· μέσα στὸ πουγγὶ τοῦ καθενὸς ὑπῆρχαν 8.760 χρυσᾶ νομίσματα, 8.760 λίρες! Μεγάλο τὸ ποσό. Τὸ ἔδωσε ὁ βασιλιᾶς ἀπὸ καλωσύνη, γιὰ νὰ τὸ χρησιμοποιήσουν γιὰ τὸ καλὸ τὸ δικό τους καὶ τῶν ἄλλων. Ἀλλ᾿ αὐτοὶ τί ἔκαναν· μπορεῖτε νὰ φανταστῆτε; Ἀντὶ μὲ τὰ χρήματα αὐτὰ νὰ βοηθήσουν τὸ σπίτι τους καὶ τὴν κοινωνία, πῆραν τὸ πουγγί, πῆγαν κοντὰ στὸ ποτάμι, τὸ ἄνοιξαν καὶ ἄρχισαν νὰ πετᾶνε μία – μία τὶς λίρες μέσα στὸ νερό. Ὅλες τὶς λίρες τὶς πέταξαν στὸ ποτάμι! Ἂν ἦταν κάποιος ἐκεῖ καὶ τοὺς ἔβλεπε, τί θά ᾿λεγε; Ὅτι αὐτοὶ τρελλάθηκαν. Αὐτὴ εἶνε ἡ παραβολή, ἀγαπητοί μου. Ποιός εἶνε ὁ βασιλιᾶς αὐτός; Εἶνε ὁ Θεός. Ποιοί εἶνε οἱ ἄμυαλοι ὑπήκοοι; Ἐμεῖς. Καὶ ποιός εἶνε αὐτὸς ὁ ἀριθμὸς 8.760;

Πιάστε μολύβι, κάντε ἕνα πολλαπλασιασμὸ καὶ θὰ τὸ βρῆτε. Κάθε ἡμερονύκτιο ποὺ περνάει ἔχει 24 ὧρες, καὶ ὅλος ὁ χρόνος ἔχει 365 ἡμέρες. Οἱ 365 ἡμέρες ἐπὶ 24 ὧρες μᾶς κάνουν 8.760 ὧρες· τόσες ὧρες ἔχει ὅλο τὸ ἔτος. Ἀπὸ τὴν 1η Ἰανουαρίου τοῦ παλαιοῦ ἔτους μέχρι τὶς 31 Δεκεμβρίου πέρασαν, ἀγαπητοί μου, 8.760 ὧρες. Μέσα στὸ διάστημα αὐτὸ τί κάναμε; Τὶς ἀξιοποιήσαμε; Ἢ μοιάζουμε μ᾿ αὐτοὺς ποὺ πέταξαν στὸ ποτάμι ὅλες τὶς λίρες τους; Κάντε μιὰ ἔρευνα στὸν ἑαυτό σας, ἕναν ὑπολογισμό. 8.760 ὧρες! Μεταξὺ τῶν ὡρῶν αὐτῶν ὑπάρχουν ὧρες ποὺ ἀφιερώσατε σὲ ἀκρόασι τοῦ θείου λόγου καὶ σὲ μελέτη τῆς ἁγίας Γραφῆς; Ὑπῆρξαν ὧρες ποὺ τρέξατε ν᾿ ἀκούσετε τὸ θεῖο κήρυγμα καὶ ὧρες ποὺ ἀνοίξατε τὸ Εὐαγγέλιο; Ἂν ὑπάρχουν, εἶστε μακάριοι. Ἔτσι ἀρχίζει τὸ Ψαλτήρι· «Μακάριος», λέει, καλότυχος κ᾿ εὐτυχισμένος ποιός εἶνε; αὐτὸς ποὺ ἔχει λεφτά, πολυκατοικίες καὶ ἐπιχειρήσεις λιμουζῖνες, διασκεδάσεις; «Μακάριος», λέει, ὁ ἄνθρωπος, «ὃς οὐκ ἐπορεύθη ἐν βουλῇ ἀσεβῶν… ἀλλ᾿ ἢ ἐν τῷ νόμῳ Κυρίου τὸ θέλημα αὐτοῦ, καὶ ἐν τῷ νόμῳ αὐτοῦ μελετήσει ἡμέρας καὶ νυκτός» (Ψαλμ. 1,1-2). Μακάριος ὅποιος παίρνει στὰ χέρια του τὴ Γραφὴ καὶ τὴ διαβάζει. Σᾶς ἐρωτῶ λοιπόν· τὸν περασμένο χρόνο ὁ ἄγγελός σας σᾶς εἶδε νὰ κρατᾶτε στὰ χέρια τὸ Εὐαγγέλιο νὰ διαβάζετε; ὁ Χριστὸς ὁ διος λέει· «Μακάριοι οἱ ἀκούοντες τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ καὶ φυλάσσοντες αὐτόν» (Λουκ. 11,28). Πέρασαν 8.760 ὧρες. Σᾶς ἐρωτῶ· Μέσα σ᾿ αὐτὲς ὑπῆρχε καμμιὰ ὥρα ποὺ ἀφιερώσατε σὲ προσευχή; Στὰ παλαιὰ τὰ χρόνια οἱ Χριστιανοὶ διέθεταν ὧρες ὁλόκληρες γιὰ προσευχή. Τώρα; Ὑπάρχει ὥρα ποὺ ὁ ἄγγελός σας σᾶς βλέπει γονατισμένους νὰ προσεύχεσθε στὸ Θεό; Ὤ ἂν ξέραμε τί δύναμις εἶνε ἡ προσευχὴ καὶ τί χάνουμε ποὺ δὲν προσευχόμεθα! Πόσα ἄλυτα προβλήματα (προσωπικά, οἰκογενειακά, ἐπαγγελματικὰ κ.ἄ.) θὰ εχαμε λύσει, ἂν χρησιμοποιούσαμε τὸ κλειδὶ αὐτὸ ποὺ μᾶς δίνει ὁ Θεός! Πόση παρηγοριὰ ἔχει ἡ ὥρα ποὺ λές· Κύριε ἡμῶν Ἱησοῦ Χριστέ, διὰ πρεσβειῶν τῆς Θεοτόκου καὶ τῶν ἁγίων ἐλέησόν με! Πέρασαν 8.760 ὧρες. Μέσα σ᾿ αὐτὲς εἶχες κάποια ὥρα καὶ ἡμέρα νηστείας; Ὡρισμένες ἡμέρες, ὅπως ἡ Τετάρτη, ἡ Παρασκευή, ἡ Μεγάλη Παρασκευή, ὁ ἄνθρωπος πρέπει νὰ νηστεύῃ. Ἕνας πολιτικός μας ἔκανε περιοδεία σὲ χωριά, κι ὅταν ἐπέστρεψε στὴν ἕδρα του ἐκαυχᾶτο· ―Δεκαπέντε μέρες περιώδευσα δεκαπέντε χωριά· καὶ κάθε μέρα εἶχα σφαχτὸ κρέας… Καὶ ἕνας χωριάτης, τσοπᾶνος, τὸν ρωτάει· ―Καλά, ὑψηλότατε, μέσα σὲ δεκαπέντε μέρες δὲν ὑπῆρχε καμμία Τετάρτη, καμμία Παρασκευή; Ὅλες πάσχα ἤτανε;… Ἔτσι μερικοὶ σβήσανε τὶς ἡμέρες τῆς νηστείας· καὶ τὴ Μεγάλη Παρασκευὴ ἀκόμη καταλύουν. Ὁ διάβολος πῆρε γομμολάστιχα καὶ τά ᾿σβησε ὅλα αὐτά. Πέρασαν 8.760 ὧρες! Σᾶς ἐρωτῶ· μέσα σ᾿ αὐτὲς ὑπάρχει μιὰ ὥρα μετανοίας καὶ ἐξομολογήσεως; Εἶνε ὥρα εὐλογημένη, ὥρα ποὺ βάζεις τὸν διάβολο κάτω καὶ τὸν πατᾷς. Εἶνε ὥρα ποὺ ἐπάνω στὸν οὐρανὸ παιανίζει ἡ μουσικὴ τῶν ἀγγέλων. Εἶνε ἡ ὥρα ποὺ γονατίζεις μπροστὰ στὸν πνευματικὸ καὶ ἀνοίγεις τὸ στόμα σου ὄχι νὰ κατηγορήσῃς καὶ νὰ κατακρίνῃς ἄλλον, ἀλλὰ γιὰ νὰ πῇς· Ἥμαρτον, Θεέ μου, συχώρεσέ με!… Καὶ ἔχεις νὰ πῇς πολλὰ ἁμαρτήματα. Ἐξοικονόμησες μιὰ ὥρα νὰ πᾷς στὸν ἐξομολόγο ν᾿ ἀνοίξῃς τὴν καρδιά σου, νὰ κλάψῃς καὶ νὰ πῇς «Ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ» καὶ «Μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου» (Λουκ. 18,13· 23,42); Τὸ ἔκανες αὐτὸ τὸν περασμένο χρόνο; Πέρασαν 8.760 ὧρες. Μήπως λησμόνησες μιὰ ἄλλη ὥρα, ὥρα χρυσῆ; Εἶνε ἡ ὥρα τῆς ἐλεημοσύνης. Ἄνοιξες τὸ χέρι σου καὶ ἔδωσες κρυφά, μυστικά, μὲ τὴν καρδιά σου, κάτι ἀπὸ τὸν κόπο καὶ τὸν ἱδρῶτα σου σὲ ἕνα δυστυχισμένο ἄνθρωπο; Χέρι ποὺ σκορπάει τὸ καλό, εἶνε χέρι Θεοῦ, εἶνε χέρι Χριστοῦ. Πέρασαν 8.760 ὧρες. Μέσα σ᾿ αὐτὲς ὑπῆρχε ἆραγε καὶ ἡ κορυφαία ὥρα, ἡ ὥρα τῆς θείας κοινωνίας; Εἶνε ἡ ὥρα ποὺ μετανοημένος, ἐξωμολογημένος, καθαρισμένος, ἀφοῦ ἔχῃς ἀγαπηθῆ μὲ τὸν ἐχθρό σου καὶ μὲ τὸ δάκρυ τοῦ λῃστοῦ στὰ μάτια σου ἔρχεσαι ἐμπρὸς στὴν ὡραία πύλη καὶ κοινωνεῖς τῶν ἀχράντων μυστηρίων. «Λάβετε φάγετε…» (Ματθ. 26,26). Ἡ ὥρα αὐτὴ δὲν συγκρίνεται· δὲν πωλεῖται, δὲν ἀγοράζεται. Εἶνε ὑπεράνω ὅλων τῶν ὡρῶν.

* * *

Ὑπάρχουν λοιπὸν τέτοιες ὧρες; Σᾶς ἐρωτῶ ἀδέρφια μου, ἐρωτῶ πρῶτο τὸν ἑαυτό μου. Δὲν ἔχουμε δυστυχῶς τέτοιες ὧρες. Οἱ ὧρες μας εἶνε ὧρες ἁμαρτίας, ὧρες διαβόλου· μόνο ὧρες Θεοῦ δὲν εἶνε. Σπαταλοῦμε τὸ χρόνο, σὰν αὐτοὺς ποὺ πέταξαν τὶς λίρες στὸ ποτάμι. Εμαστε ἀδικαιολόγητοι. Τὸ Εὐαγγέλιο λέει, ὅτι οἱ κάτοικοι τῶν Ἰεροσολύμων στὴν ἐποχὴ τοῦ Χριστοῦ εἶχαν μεγαλύτερο ἐνδιαφέρον. Ὅταν ἄκουσαν, ὅτι παρουσιάστηκε κήρυκας καὶ ἐξομολόγος, ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος, ἔκλεισαν τὰ μαγαζιά τους, πῆραν τὰ παιδιά τους, βάδισαν χιλιόμετρα, πέρασαν τὸν Ἰορδάνη, κ᾿ ἔφθασαν στὴν ἔρημο, γιὰ ν᾿ ἀκούσουν τὸ κήρυγμα καὶ νὰ ἐξομολογηθοῦν τὰ ἁμαρτήματά τους. Καὶ ἐξωμολογοῦντο ὅλοι «ἐν τῷ Ἰορδάνῃ ποταμῷ» (Μᾶρκ. 1,5). Σήμερα πολλοὶ λεγόμενοι Χριστιανοὶ ἀδιαφοροῦν. Ἀκοῦνε τὴν καμπάνα καὶ δὲν τρέχουν στὴν ἐκκλησία. Ἄλλοτε, ὅταν δὲν εἶχαν ἐξομολόγο στὸ μέρος τους, πήγαιναν στὸ Ἅγιον Ὄρος, εὕρισκαν πνευματικὸ καὶ ἐξωμολογοῦντο. Ποιός πάει τώρα στὸ Ἅγιον Ὄρος νὰ ἐξομολογηθῇ; 8.760 ὧρες ἔχει τὸ ἔτος καὶ168 ὧρες ἔχει ἡ ἑβδομάδα. Χριστιανέ μου, ἀφιέρωσε στὸ Θεὸ μία ὥρα τὴν ἑβδομάδα καὶ ἔλα στὴν ἐκκλησία! Ὧρες ὁλόκληρες διαθέτεις ἀλλοῦ· γιὰ τὸ Θεὸ τίποτα; Τὸν ξεχάσαμε. Εμαστε γενεὰ μοιχαλίς, δέντρα ἄκαρπα κατάλληλα μόνο γιὰ τὴ φωτιά. Τὸ λέει ὁ Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής· «Πᾶν δένδρον μὴ ποιοῦν καρπὸν καλὸν ἐκκόπτεται καὶ εἰς τὸ πῦρ βάλλεται» (Ματθ. 7,19). Τί πρέπει νὰ κάνουμε; Ἐμένα ρωτᾶτε; Ρωτῆστε τὸν Ἰωάννη. Τί λέει ὁ Ἰωάννης; Μιὰ λέξι, ἕνα κλειδὶ μᾶς δίνει· «Μετανοεῖτε» (Ματθ. 3,2), δηλαδὴ ἀλλάξτε μυαλό, ἀλλάξτε δρομολόγιο, γιατὶ ὅπως πᾶτε θὰ βρεθῆτε στὸ γκρεμό, στὴν κόλασι. Ἀλλάξτε πρόγραμμα, ἀξιοποιῆστε τὸ χρόνο ποὺ χαρίζει ὁ Θεός, μὴ τὸν σπαταλᾶτε. Ἂν μπορούσαμε, ἀγαπητοί μου, ν᾿ ἀκούσουμε τί ζητοῦν οἱ κολασμένοι στὸν ᾅδη, ξέρετε τί θέλουν; Μιὰ στιγμή, ἕνα δευτερόλεπτο, νὰ ξαναγύριζαν στὴ ζωή, γιὰ νὰ ποῦν «Ἥμαρτον» καὶ «Μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου» (Λουκ. 15,18,21· 23,42). Γι᾿ αὐτὸ ἐμεῖς μὴ χάνουμε καιρό. Ἂς συναισθανθοῦμε τί χάσαμε, ἂς μετανοήσουμε, ἂς κλάψουμε. Καὶ στὸ ἑξῆς νὰ προσπαθήσουμε ὅλες οἱ ὧρες ν᾿ ἀξιοποιηθοῦν. Νὰ δώσουμε ὑπόσχεσι στὸ Θεό, ἐφέτος νὰ μὴν κερδήσῃ ὁ διάβολος οὔτε μία ὥρα. Ὅλες οἱ ὧρες, ὅλες οἱ μέρες, ὅλες οἱ βδομάδες, ὅλη ἡ ζωή μας νά᾿ νε κοντὰ στὸ Θεό, κοντὰ στοὺς ἀγγέλους, κοντὰ στὴν Παναγιά, γιὰ νά ᾿χουμε τὴν εὐλογία τοῦ Χριστοῦ εἰς αἰῶνας αἰώνων· ἀμήν.

† “Επίσκοπος Aὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγίας Μαρκέλλης Βοτανικοῦ – Ἀθηνῶν τὴν 31-12-1961

 

ΠΕΡΙ ΘΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ (Ε')

συνἐχεια απὀ το προηγοὐμενο ἀρθρο...

Μεγάλη Εἴσοδος

Εάν με τη νπρώτη-Μικρή Είσοδο-είδαμ το Χριστό να εισέρχεται στον κόσμο, για να κηρύξε και να θαυματουργήσει, τώρα βλέπουμε το Χριστό να προχωρεί προς το Γολγοθά για να πάθει, να σταυρωθεί και να αναστηθεί για τη σωτηρία του ανθρώπου. Μέσα στη θεία Λειτουργία βιώνουμε το τι είπε ο Χριστός, τι έκανε ο Χριστός και κυρίως τι έπαθε ο Χριστός για τον άνθρωπο, αλλά και τι μεγάλο καλό προξένησε ο Χριστός στον άνθρωπο, αφού του έδωσε τη δυνατότητα να συμμετάσχει και εκείνος στο μυστήριο της αναστάσεως και της αναλήψεώς Του.

 Ο ιερέας αποθέτει τα Τίμια Δώρα στην Αγία Τράπεζα,πάνω στο αντιμήνσιο (που συμβολίζει τον Τάφο) λέγοντας το τροπάριο της Μ. Παρασκευής «Ὁ εὐσχήμων Ἰωσήφ…»,τα σκεπάζει με τον αέρα (που συμβολίζει την καθαρά σινδόνα) και τα θυμιάζει (συμβολίζοντας τα αρώματα) .Παλαιότερα  η ωραία Πύλη έκλεινε (συμβολίζοντας το σφράγισμα του Τάφου με το λίθο), κάτι που δε συνηθίζεται πια.

 Τὰ Πληρωτικά

Είναι μία σειρά από αιτήσεις που λέγει ο ιερέας και αρχίζουν με τις λέξεις: «Πληρώσωμεν (=Ας συμπληρώσουμε) τὴν δέησιν ἡμῶν τῷ Κυρίῳ». Τα τελευταία έξι αιτήματα, που τελειώνουν όλα με την φράση «...παρὰ τοῦ Κυρίου αἰτησώμεθα »και στα οποία οι ψάλτες απαντούν με το «Παράσχου, Κύριε» (= δώσε μας, χάρισέ μας, Κύριε) είναι πολύ σημαντικά αιτήματα, καθένα από τα οποία έχει το πνεύμα του Χριστού και το φωτισμό του Αγ. Πνεύματος.

 Ευχή της Προσκομιδής

«Κύριε, …πρόσδεξαι καὶ ἡμῶν τῶν ἁμαρτωλῶν τὴν δέησιν…ἱκάνωσον ἡμᾶς προσενεγκεῖν δῶρά τε καὶ θυσίας πνευματικὰς ὑπὲρ τῶν ἡμετέρων ἁμαρτημάτων καὶ τῶν τοῦ λαοῦ ἀγνοημάτων… καὶ ἐπισκηνῶσαι τὸ Πνεῦμα τῆς χάριτός σου τὸ ἀγαθὸν ἐφ’ἡμᾶς, καὶ ἐπὶ  τα προκείμενα δῶρα τ αῦτα, καὶ ἐπὶ πάντα τὸν λαόν σου.

 «Ἀγαπήσωμεν ἀλλήλους,
ἵνα
ἐν ὁμονοίᾳ ὁμολογήσωμεν».

Κατά την παράδοση στο σημείο αυτό ήταν συνήθεια να δίνεται το φίλημα της αγάπης: «... Οἱ τοῦ κλήρου ἀσπάζονται τὸν ἐπίσκοπον, οἱ λαϊκοὶ ἄνδρες τοὺς λαϊκούς, αἱ γυναῖκες τὰς γυναῖκας·τὰ δὲ παιδία, ἐπιβλεπόμενα παρὰ τῶν διακόνων, ὅπως μὴ ἀτακτῶσιν, ἵστανται πρὸς τῷ βήματι».Σήμερα για λόγου πρακτικούς ο ασπασμός έχει περιορισθεί  μεταξύ των ιερέων μέσα στο Ιερό.

 Τὸ
Σύμβολον
τῆς Πίστεως
«Τὰς θύρας, τὰς θύρας!
Ἐν σοφίᾳ πρόσχωμεν».

 «Πιστεύω εἰς ἕνα Θεόν, Πατέρα,  Παντοκράτορα,  ποιητὴν οὐρανοῦ καὶ γῆς, ὁρατῶν τε πάντων καὶ ἀοράτων».

 «Καὶ εἰς ἕνα Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ τὸν μονογενῆ, τὸν ἐκ τοῦ Πατρὸς γεννηθέντα πρὸπάντων τῶν αἰώνων. Φῶς ἐκ φωτός, Θεὸν ἀληθινὸν ἐκ Θεοῦ ἀληθινοῦ γεννηθέντα, οὐ ποιηθέντα, ὁμοούσιον τῷ Πατρί, δι᾿οὗ τὰ πάντα ἐγένετο.
Τὸν δι᾿ἡμᾶς τοὺς ἀνθρώπους καὶ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν κατελθόντα ἐκ τῶν οὐρανῶν καὶ σαρκωθέντα ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καὶ Μαρίας τῆς Παρθένου καὶ ἐνανθρωπήσαντα.
Σταυρωθέντα τε ὑπὲρ ἡμῶν ἐπὶ Ποντίου Πιλάτου καὶ παθόντα καὶ ταφέντα.
Καὶ ἀναστάντα τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ κατὰ τὰς Γραφάς.
Καὶ ἀνελθόντα εἰς τοὺς οὐρανοὺς καὶ καθεζόμενον ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός.
Καὶ πάλιν ἐρχόμενον μετὰ δόξης κρῖναι ζῶντας καὶν εκρούς, οὗ τῆς βασιλείας οὐκ ἔσται τέλος.

 «Καὶ εἰς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, τὸ κύριον, τὸ ζωοποιόν, τὸ ἐκ τοῦ Πατρὸς ἐκπορευόμενον, τὸ σὺν Πατρὶ καὶ Υἱῷ συμπροσκυνούμενον καὶ συνδοξαζόμενον, τὸ λαλῆσαν διὰ τῶν Προφητῶν».

 «Εἰς μίαν,
ἁγίαν,
καθολικὴν
καὶ αποστολικὴν
Ἐκκλησίαν».

 «Ὁμολογῶ
ἓν βάπτισμα
εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν».

 «Προσδοκῶ ἀνάστασιν νεκρῶν».

 «Καὶ ζωὴν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος. Ἀμήν».

 Ἡ ἁγία Ἀναφορά

Η προσφορά της θυσίας.

 που ανα-φέρεται στο Θεό,

 που γίνεται δεκτή στο άγιο και υπερουράνιο και νοερό θυσιαστήριο,

 που θεώνει τους προσφέροντες και αξίως μετέχοντες.

 «Στῶμεν καλῶς ·στῶμεν μετά φόβου·
πρόσχωμεν τὴν ἁγίαν ἀναφορὰν ἐν εἰρήνῃ προσφέρειν»

 «Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ
καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρὸς
καὶ ἡ κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος
εἴη μετὰ πάντων ὑμῶν».

 «Ἄνω σχῶμεν
τὰς καρδίας».

 Εὐχαριστήριος
ὕμνος

«Εὐχαριστήσωμεν τῷ Κυρίῳ».

 «Τὸν ἐπινίκιον ὕμνον ᾄδοντα, βοῶντα, κεκραγότα και λέγοντα».

 «Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος Κύριος, Σαβαώθ(Παντοκράτωρ), πλήρης ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ τῆς δόξης σου, ὡσαννὰ(σῶσε μας)ἐν τοῖς ὑψίστοις. Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου. Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις».

 Τὰ ἱδρυτικὰ λόγια τοῦ Μυστηρίου

«Λάβετε, φάγετε·τοῦτό μού ἐστι τὸ σῶμα, τὸ ὑπὲρ ὑμῶν κλώμενον, εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν».

 «Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες·τοῦτό ἐστι τὸ αἷμά μου, τὸ τῆς Καινῆς Διαθήκης, τὸ ὑπὲρ ὑμῶν καὶ πολλῶν ἐκχυνόμε-νον, εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν».

 Τὰ σὰ ἐκ τῶν σῶν
σοὶ προσφέρομεν
κατὰ πάντα καὶ διὰ πάντα».

 Ἐπίκληση
τοῦ ἁγίου Πνεύματος
καὶ καθαγιασμός

«Ἔτι προσφέρομέν σοι τὴν λογικὴν ταύτην καὶ ἀναίμακτον λατρείαν, καὶ παρακαλοῦμέν σε καὶ δεόμεθα καὶ
ἱκετεύομεν·κατάπεμψον τὸ Πνεῦμά σου τὸ Ἅγιον ἐφ’ἡμᾶς, καὶ ἐπὶ τὰ προκείμενα Δῶρα ταῦτα. Καὶ ποίησον τὸν μὲν Ἄρτον τοῦτον, τίμιον Σῶμα τοῦ Χριστοῦ σου. Ἀμήν. Τὸ δὲ έν τῷ Ποτηρίῳ τούτῳ, τίμιον Αἷμα τοῦ Χριστοῦ σου. Ἀμήν. Μεταβαλὼν τῷ Πνεύματί σου τῷ Ἁγίῳ. Ἀμήν·ἀμήν·ἀμήν».

 Δέηση
γιὰ ὅλη τὴν Ἐκκλησία

«Ἔτι προσφέρομεν τὴν λογικὴν ταύτην λατρείαν ὑπὲρ τῶν ἐν πίστει ἀναπαυσαμένων Προπατόρων, Πατέρων, Πατριαρχῶν…»

 Δίπτυχα καὶ δεήσεις

 Κυριακὴ προσευχή

 «Τὰς κεφαλὰς ἡμῶν
τῷ Κυρίῳ κλίνωμεν».

 ΘΕΙΑ
ΚΟΙΝΩΝΙΑ

«Πρόσχωμεν!
Τὰ Ἅγια τοῖς ἁγίοις».

 "Εἷς Ἅγιος,  εἷς Κύριος,  Ἰησοῦς Χριστός..."

 Μελισμὸς ἤ Κλᾶσις τοῦ Ἄρτου

 Πλήρωσις ἤ Ἕνωσις

 Τη στιγμή αυτή επιτελείται η ένωση του αγίου Σώματος με το άγιο Αίμα του Χριστού. Η πράξη αυτή σημαίνει «ὅτι εἷς ἐστὶν ὁ Χριστός,  εἰ καὶ ἐν ποτηρίῳ καὶ ἄρτῳ καθορᾶται ·καὶ ὁ Αὐτὸ στηριγμός τε διὰ τοῦ ἄρτου καὶ εὐφροσύνη διὰ τοῦ ποτηρίου».

 Ἔκχυσις ἤ Ζέσις

 «Ζέσις πίστεως, πλήρης
Πνεύματος Ἁγίου. Ἀμήν».

 Μετάληψη ἱερέως

 Στο σημείο αυτό, όταν δεν υπάρχει κήρυγμα, ψάλλεται το «Κοινωνικόν», ώστε να δοθεί οχρόνος στον ιερέα να κοινωνήσει ο ίδιος καθώς και όσοι κληρικοί είναι στο ιερό και να προετοιμασθεί για τη θεία Κοινωνία των πιστών.

 Εὐχὴ
πρὸ τῆς  θείας Μεταλήψεως

 «Ἰδοὺ βαδίζω πρὸς θείαν κοινωνίαν ·Πλαστουργέ, μὴ φλέξῃς με τῇ μετουσίᾳ·πῦρ γὰρ ὑπάρχεις τοὺς ἀναξίους φλέγον·ἀλλ’οὖν κάθαρον ἐκ πάσης με κηλῖδος».

 «Μετὰ φόβου Θεοῦ,
πίστεως καὶ ἀγάπης προσέλθετε».

«Μεταλαμβάνει
ὁ δοῦλος τοῦ
Θεοῦ…
εἰς ἄφεσιν
ἁμαρτιῶν καὶ εἰς
ζωὴν αἰώνιον».

Εὐχὴ εὐχαριστίας
ἐπὶ τῇ Μεταλήψει

 Ἀπόλυσις τῶν πιστῶν

Ἀντίδωρο: Ἀντὶ τῶν Δώρων, τοῖς μὴ μετασχοῦσι τούτων παρέχεται.

Μετὰ τὸν ἐκκλησιασμό

Ἐννόησον οἵας (=ποιᾶς) ἀπολαύεις μυσταγωγία ὁ μεμυημένος σὺ, μετὰ τίνων ἀναπέμπεις τὸ μυστικὸν μέλος ἐκεῖνο, μετὰ τίνων βοᾷς τὸ, Τρισάγιος. Δίδαξον τοὺς ἔξωθεν, ὅτι μετὰ τῶν σεραφὶμ ἐχόρευσας, ὅτι εἰς τὸν δῆμον τὸν ἄνωτελεῖς, ὅτι εἰς τὸν χορὸν ἐνεγράφης τὸν τῶν ἀγγέλων, ὅτι τῷ Δεσπότῃ διελέχθης (=συνομίλησες), ὅτι τῷ Χριστῷ συνεγένου (=ενώθηκες). Ἂν οὕτως ἑαυτοὺς ῥυθμίζωμεν, οὐδὲν ἐξελθόντες δεησόμεθα λόγου πρὸς τοὺς ἀπολειφθέντας ·ἀλλ' ἀπὸ τῆς ἡμετέρας ὠφελείας, τῆς οἰκείας αἰσθήσονται ζημίας, καὶ δραμοῦντα ταχέως, ὥστε τῶν αὐτῶν ἀπολαῦσαι.

                                                                  Ιωάν. Χρυσόστομος

ΤΕΛΟΣ ΚΑΙ ΤΩ ΘΕΩ ΔΟΞΑ

Εορτή της Αγίας και Οσιομάρτυρος Ανυσίας εκ Θεσσαλονίκης

Η Αγία Ανυσία, έζησε επί αυτοκρατορίας Διοκλητιανού 298 μ.Χ. Καταγόταν από τη Θεσσαλονίκη και ήταν θυγατέρα γονέων ευσεβών και πολύ πλουσίων. Όταν πέθαναν οι γονείς της, η Αγία Ανυσία στάθηκε κυρία του εαυτού της. Ούτε τα πλούτη που κληρονόμησε τη μέθυσαν, ούτε η ορφάνια της την παρέσυρε. Αλλά με φρόνηση και εγκράτεια, προσπαθούσε πάντα να μαθαίνει «τι εστίν ευάρεστον τω Κυρίω».

Τι δηλαδή, είναι ευχάριστο και ευπρόσδεκτο στον Κύριο. Η ευσέβειά της αυτή, την έκανε γνωστή στους ειδωλολάτρες. Μια φορά λοιπόν, ενώ πήγαινε στην Εκκλησία, τη συνάντησε κάποιος ειδωλολάτρης στρατιώτης.

Αφού την έπιασε βίαια, την έσυρε στους βωμούς των ειδώλων και την πίεζε να θυσιάσει στους Θεούς.

Η Ανυσία ομολόγησε ότι πιστεύει στον Ένα και Αληθινό Θεό, τον Ιησού Χριστό, και Αυτόν αγωνίζεται να ευχαριστεί κάθε μέρα. Ο στρατιώτης εξαγριωμένος, άρχισε να βλασφημεί το Θεό και τότε η Αγία τον έφτυσε στο πρόσωπο. Ντροπιασμένος αυτός, έσυρε το σπαθί του και διαπέρασε τα πλευρά της. Έτσι η Αγία Ανυσία, παρέδωσε μαρτυρικά την ψυχή της στον Κύριο.

Απολυτίκιο:
Ήχος δ'. Ταχύ προκατάλαβε.
Οσίως ανύσασα, των αρετών την οδόν, τω Λόγω νενύμφευσαι, ω Ανυσία σεμνή, και χαίρουσα ήθλησας, αίγλη δε απαθείας, λαμπρυνθείσα Μελάνη, ήστραψας εν τω κόσμω, αρετών λαμπηδόνας, και νυν ημίν ιλεούσθε, Χριστόν τον Κύριον.

Εορτή των Αγίων 14.000 σφαγιασθέντων νηπίων στη Βηθλεέμ

Όταν οι Μάγοι δεν επέστρεψαν στον Ηρώδη να του πουν που είναι ο Ιησούς Χριστός, ο πονηρός και πανούργος αυτός βασιλιάς σκαρφίστηκε άλλο σχέδιο για να εξοντώσει το Θείο Βρέφος. Είχε ακούσει ότι, σύμφωνα με τις Γραφές, τόπος γέννησης του Χριστού θα ήταν η Βηθλεέμ.

Επειδή όμως δε γνώριζε ποιος ήταν ο Ιησούς, αν βρισκόταν μέσα στη Βηθλεέμ ή στα περίχωρα της και επειδή συμπέρανε ότι το παιδί θα ήταν κάτω από δύο χρονών, έδωσε διαταγή να σφαγούν όλα τα παιδιά της Βηθλεέμ και των περιχώρων της, μέχρι της ηλικίας των δύο ετών.

Η σφαγή έγινε ξαφνικά, ώστε να μη μπορέσουν οι οικογένειες να απομακρυνθούν με τα βρέφη τους.Και οι δυστυχισμένες μητέρες είδαν να σφάζονται τα παιδιά τους μέσα στις ίδιες τις αγκαλιές τους.

Η χριστιανική Εκκλησία, ανακήρυξε Άγια τα σφαγιασθέντα αυτά παιδιά, διότι πέθαναν σε μια αθώα ηλικία και υπήρξαν κατά κάποιο τρόπο οι πρώτοι μάρτυρες του χριστιανισμού. Μπορεί βέβαια να μη βαπτίστηκαν εν ύδατι, βαπτίστηκαν όμως, μέσα στο ίδιο ευλογημένο αίμα του μαρτυρίου τους. Τα λείψανα (ίσως μερικά) των Aγίων Νηπίων, βρίσκονται στην Kωνσταντινούπολη, στο Nαό του Aγίου Iακώβου του Αδελφοθέου, τον οποίον ανήγειρε ο Iουστίνος.

Απολυτίκιο:
Ως θύματα δεκτά, ως νεόδρεπτα ρόδα και θεία απαρχή, και νεόθυτοι άρνες, Χριστώ τω ώσπερ νήπιον, γεννηθέντι προσήχθητε, αγνά Νήπια, την του Ηρώδου κακίαν, στηλιτεύοντα και δυσωπούντα απαύστως, υπέρ των ψυχών ημών.

π.ΑΥΓΟΥΣΤἸΝΟΣ ΚΑΝΤΙΩΤΗΣ

ΑΝΘΡΩΠΕ, ΠΟΥ ΕΛΠΙΖΕΙΣ;

Εἰς τὴν Θεσσαλονίκη εἰς ἕνα καρροτσάκι ἀχθοφόρου ποὺ μὲ τὴν τίμια δουλειά του ἀγωνίζεται νὰ ζήση τὴν οἰκογένειάν του εἴδα μιὰ ἐπιγραφή: “Η ΚΑΛΛΙΤΕΡΗ ΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΕΛΠΙΣ”.

Πόσον εἶχε δίκαιον ὁ ἀπλοϊκὸς αὐτὸς ἄνθρωπος. Χωρὶς ἐλπίδα ἡ ζωὴ εἶναι ἕνα βάρος χωρὶς τὴν παραμικρὰν ἀνακούφισιν, μιὰ ἀτέλειωτη νύκτα χωρὶς ἀστέρι, μιὰ Σαχάρα χωρὶς ὅασι, μιὰ Κόλασις, ἔξωθι τῆς θύρας τῆς ὁποίας ὁ μεγαλοφυὴς ποιητὴς Δάντης ἔγραψε τό: “Ἀφήσατε κάθε ἐλπίδα ὅσοι θὰ περάσετε ἀπὸ τὴν θύραν αὐτήν”.

Ἡ Ἐλπὶς εἶναι μία δύναμις, μὲ τὴν ὁποία ὁ ἄνθρωπος, κάτω ἀπὸ τὰς πλέον δυσμενεῖς συνθήκας βαδίζει πρὸς τὰ ἐμπρός. Μὲ αὐτὴν νικᾶ καὶ κατακτᾶ τὴν ζωήν. Διʼ αὐτὸ “Τρέφετε τὰς ἐλπίδας” εἶναι τὸ σύνθημα τῶν ἀνθρώπων. Τῶν εὐγενῶν ἀγωνιστῶν ποὺ δὲν ἀποκάμνουν, ἀλλὰ μὲ ἀκατάβλητον δραστηριότητα ἐργάζονται εὶς ὅλας τὰς χώρας τῆς Γῆς διὰ νὰ διαλυθοῦν τὰ μαῦρα σύννεφα τοῦ μίσους καὶ τῆς ἀλληλοεξοντώσεως τῶν ἐθνῶν καὶ νὰ ἀνατείλη ἐπὶ τέλους ὁ χριστιανικὸς ἥλιος τῆς ἀγάπης τοῦ Θεανθρώπου.

Ἀλλὰ σήμερον μύριαι ἐλπίδες ὑπάρχουν εἰς τὰ στήθη τῶν ἀνθρώπων. Ἄλλοι ἐλπίζουν εἰς τὸν χρυσόν, τὸν Μαμμωνᾶν, τὰ πλούτη. Ἄλλοι εἰς τὰ ἀξιώματα. Καὶ ἄλλοι εἰς τὴν προστασίαν ἰσχυρῶν προσώπων ἤ εἰς τὴν προστασίαν τῆς Α΄ ἤ Β΄ ἤ Γ΄ διεθνοῦς καταστάσεως. Ἀνάμεσα εἰς τὴν διακύμανσιν τῶν ἐλπίδων αὐτῶν ποὺ ζῆ ὁ Κόσμος, σὺ ἀναγνώστα μου, ποίαν ἐλπίδα ἐκλέγεις ὡς ἄγκυρα τῆς ζωῆς σου; Ποὺ στηρίζεις τὰς ἐλπίδας; Εἰς τὸ χρῆμα; Ἀλλὰ θὰ εὐρεθῆς σύντομα ἀπατημένος, διότι εἰς πᾶσαν γενεὰν καὶ ἰδίως εἰς τὴν σημερινὴν γενεάν μας, βλέπομεν εἰς μύρια παραδείγματα νὰ ἐπαληθεύη τὸ αἰώνιον ρῆμα τῆς θρησκείας “πλούσιοι ἐπτώχευσαν καὶ ἐπείνασαν…”. Ποὺ ἐλπίζεις; Εἰς τὰς θέσεις, ποὺ κατέχεις σήμερον; Ἀλλὰ ρίψε ἕνα βλέμμα γύρω σου γιὰ νὰ ἰδῆς πόσοι θρόνοι τρίζουν, πόσα ἀξιώματα κοπροκυλίονται, πόσοι ἀπὸ τὸ ζενὶθ τῆς δόξης εὑρίσκονται σήμερον εἰς τὸ Ναδὶρ τῆς ταπεινώσεως. Ποὺ ἐλπίζεις; Ἐξακολουθῶ νὰ σʼ ἐρωτῶ. Εἰς τὴν Α΄ ἤ τὴν Β΄ ἤ Γ΄ Κραταιὰν Δύναμιν, ποὺ σήμερον νικᾶ καὶ θριαμβεύει; Ἀλλʼ ἄνοιξε παρακαλῶ τὴν παγκόσμιον Ἱστορίαν, φυλλομέτρησε τὰς σελίδας της, διὰ νὰ ἰδῆς ἐκεῖ εἰς ὁποῖα θρύψαλα καὶ ἐρείπια μεταβάλλονται καὶ αἱ μεγαλύτεραι αὐτοκρατορίαι τοῦ κόσμου.

Ὤ! Ἐλπίδες άπατηλαῖ. Εἴχε δίκαιον νὰ ὁμιλῆ γιὰ σᾶς τόσον περιφρονητικῶς ὁ μέγας Ἱστορικὸς Θουκιδίδης καὶ νὰ γράφη ὅτι αἱ ἐλπίδες αὐταὶ εἶναι διὰ τὰ ἄτομα καὶ τὰ ἔθνη «μητέρες ξυμφορῶν».

Καὶ τότε ποὺ νὰ ἐλπίσω; ΕΛΠΙΖΕ ΕΙΣ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟΝ ΙΗΣΟΥΝ ΧΡΙΣΤΟΝ ΚΑΙ ΣΩΘΗΣΕΙ ΣΥ ΚΑΙ Ο ΟΙΚΟΣ ΣΟΥ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΣ ΣΟΥ ΚΑΙ Η ΠΑΤΡΙΣ ΣΟΥ.

Τὸ νὰ ζῆ κανεὶς χωρὶς Χριστὸν εἶναι νὰ ζῆ χωρὶς ἐλπίδα. Διότι θὰ ἔλθη ἡμέρα καὶ δὲν εἶναι μακράν, ποὺ μέσα σὲ ὀλίγα δευτερόλεπτα θὰ βλέπωμεν μὲ μεγάλην μας πικρίαν νὰ χάνωνται ὅλα ἐκεῖνα τὰ ὑλικὰ ἀγαθά, ἐπάνω εἰς τὰ ὁποῖα ἐστηρίξαμεν τὸ οἰκοδόμημα τῶν ἐλπίδων μας! Μακάριος τότε θὰ εἶναι ὁ ἄνθρωπος ὁ ἐλπίζων ἐπὶ Κύριον.

Τώρα ποὺ εἰσερχόμεθα εἰς νέον ἔτος, ἄς συνδεθῶμεν ὅλοι μας στενώτερον μὲ τὸν ΧΡΙΣΤΟΝ. Μέσα εἰς τὴν σημερινὴν καταιγίδα ποὺ ὅλοι καὶ ὅλα μᾶς ἀπογοητεύουν καθημερινῶς, ἐλπίς μας ἄς γίνη ὁ Χριστός.

Βαδίζοντες ἐπάνω εἰς τὰ ἴχνη τῆς Παναγίας Του ζωὴς, ἔχοντες ὡς καθρέπτην τὸ βίου μας τὸ παράδειγμά Του, προσπαθοῦντες νὰ μεταδώσωμεν τὴν ζωήν Του θὰ κρατοῦμεν τὴν ἄγκυραν καὶ θὰ ἐλπίζωμεν ὅτι οἱ εὐγενεῖς πόθοι τῶν καρδιῶν μας θὰ γίνουν διὰ τῆς δυνάμεως ἐκείνου ζωνταναὶ πραγματικότητες. Διότι ὁ Χριστὸς εἶναι ἡ ἐλπὶς τοῦ κόσμου, ἡ μόνη Γέφυρα ποὺ θὰ ἐνώση τὴν διασπαθεῖσαν ἀνθρωπότητα ἐπʼ ΑΥΤΟΝ ΔΕ ΕΘΝΗ ΘΑ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΟΥΝ ΚΑΤΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 1945 ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗΝ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ.

 ΚΟΖΑΝΗ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1944

ΠΕΡΙ ΘΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ (Δ')

συνἐχεια απὀ το προηγοὐμενο ἀρθρο...

 Μικρὴ Εἴσοδος

Ο ιερέας κρατώντας στο ύψος του μετώπου του το Ιερό Ευαγγέλιο κάνει μία περιφορά στον Ναό και επανατοποθετεί το Ευαγγέλιο στην Αγία Τράπεζα.

Η ευχή της Εισόδου 

 «Δέσποτα Κύριε, ὁ Θεός ἡμῶν, ὁ καταστήσας ἐν οὐρανοῖς τάγματα καὶ στρατιάς ἀγγέλων καὶ ἀρχαγγέλων εἰς λειτουργίαν τῆς Σῆς δόξης, ποίησον σὺν τῇ εἰσόδῳ ἡμῶν, εἴσοδον ἁγίων ἀγγέλων γενέσθαι, συλλειτουργούντων ἡμῖν καὶ συνδοξολογούντων τὴν σὴν ἀγαθότητα».

Οι άγγελοι συμμετέχουν στην επίγεια Λειτουργία που γίνεται κατά το υπόδειγμα της ουρανίου αγγελικής Λειτουργίας, όπως την περιγράφει ο
άγιος Ιωάννης στην Αποκάλυψη.

 Προπορεύεται μία αναμμένη λαμπάδα. Είναι η τελετουργική αναπαράσταση του Χριστού που ευαγγελίζετα τον Λόγο του, ενώ προπορεύετα ό Ιωάννης ο Βαπτιστής, «ὁ λύχνος ὁ καιόμενο καὶ φαίνων »

 «Σοφία! Ὀρθοί».

Προσοχή, το Ευαγγέλιο είναι η σοφία του κόσμου, είναι ο Λόγος του Θεού. Γιαυτό ορθοί. Σηκωθείτε. Σηκώστε τον νου και την καρδιά στον ουρανό, για να υποδεχθείτε άξια τον ερχόμενο Κύριο.

 «Δεῦτε προσκυνήσωμεν
καὶ προσπέσωμεν Χριστῷ.
Σῶσον ἡμᾶς Υἱὲ Θεοῦ,
ὁ ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν
(ἤ ὁ ἐνἁγίοις θαυμαστός)
ψάλλοντάς σοι ἀλληλούϊα».

 Τώρα λοιπόν που φανερώνεται ο Χριστός, τα λόγια των Προφητών ανήκουν στο παρελθόν, γι᾿αυτό, μετά τη μικρή Είσοδο, ψάλλουμε ό,τι έχει σχέση με τη καινούρια ζωή που έφερε ο Χριστός.

 «Ἀλληλούϊα, ἀλληλούϊα, ἀλληλούϊα».

 Είναι λέξη Εβραϊκή σύνθετη. Πρώτο συνθετικό είναι το Hallelu = Αινείτε.  Ακολουθε το Jah= Θεός. Η λέξη αυτή Hallelu+ Jah διαβάζεται Αλλελούγια ή Αλληλούια = Αινείτε τον Θεόν!

 Ἀμήν!Ναι, βέβαια, μακάρι, σίγουρα, είθε να γίνει,  γένοιτο. Ευχή να γίνουν όσα παρακαλεί ο ιερεύς.

  Ὁ Τρισάγιος ὕμνος

Ψάλλουμε τον Τρισάγιο Ύμνο, για να διακηρύξουμε πώς με την έλευση του Χριστού άγγελοι και άνθρωποι ενώθηκαν και αποτελούν πλέον μία Εκκλησία.

 «Πρόσχωμεν!
Σοφία.
Πρόσχωμεν!».

Ο διάκονος παραγγέλλει σε όλους να μη στέκονται με οκνηρία, αλλά να έχουν προσηλωμένο το νου τους σε εκείνα που θα ακολουθήσουν. Αυτό σημαίνει το «Πρόσχωμεν».
Και με το «Σοφία» τονίζει στους πιστούς ότι στα αναγνώσματα που θα ακολουθήσουν είναι αποθησαυρισμένη η σοφία του Θεού.

 Ευχή προ του Ευαγγελίου

«Ἔλλαμψον ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν, φιλάνθρωπε Δέσποτα, τὸ τῆς σῆς θεογνωσίας ἀκήρατον (άφθαρτο, γνήσιο, καθαρό) φῶς καὶ οὺς τῆς διανοίας ἡμῶν διάνοιξον ὀφθαλμούς εἰς τὴν τῶν εὐαγγελικῶν σου κηρυγμάτων κατανόησιν. Ἔνθες ἡμῖν καὶ τὸν τῶν μακαρίων σου ἐντολῶν φόβον, ἵνα τὰς σαρκικάς ἐπιθυμίας πάσας καταπατήσαντες, πνευματικήν πολιτείαν μετέλθωμεν, πάντα τὰ πρὸς εὐαρέστησιν τὴν σὴν καὶ φρονοῦντες καὶ πράττοντες...».

 Τὸ κήρυγμα

Πρέπει να γίνεται ευθύς μετά τα αναγνώσματα, διότι από τους πρώτους αποστολικούς χρόνους το κήρυγμα είχε τη έννοια της ερμηνείας των ιερών αναγνωσμάτων και της προσκλήσεως των πιστών να συμμορφώσουν τη ζωή τους σύμφωνα με τα όσα αναγνώσθηκαν. Γι’αυτό και γινόταν αμέσως μετά απ’αυτά. Σήμερα όμως συχνά πραγματοποιείται στην ώρα του Κοινωνικού για οικονομία χρόνου.

 Η μεταφορά των τιμίων Δώρων στο Θυσιαστήριο.

Ο λειτουργός
•Πλησιάζει το άγιο Θυσιαστήριο με κατάνυξη και συντριβή.
•Θυμιάζει κυκλικά την αγία Τράπεζα, την ιερή Πρόθεση, τις δεσποτικέ εικόνε και το λαό, (λέγοντας καθ’εαυτόν το νψαλμό της μετανοίας και άλλα κατανυκτικά τροπάρια).
•Εκζητεί συγνώμη από το Θεό, από τους συλλειτουργούς και από το λαό,
•Έρχεται στην αγία Πρόθεση και, αφού σηκώσει τα άγια Δώρα με πολύ σεμνότητα στο ύψος της κεφαλής του, εξέρχεται εκ της βορείας πύλης περιφέροντάς τα σκοπίμως στο Ναό δια μέσου τωνπιστών.

 «Πάντων ἡμῶν μνησθείη Κύριος ὁ Θεὸς ἐν τῇ βασιλείᾳ αὐτοῦ πάντοτε ·νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων». 

Στο πέρασμα του ιερέα οι πιστοί ψάλλουν και προσκυνούν με κάθε σεβασμό παρακαλώντας να τους μνημονεύει την ώρα που θα προσφέρει στο Θεό τα τίμια δώρα. Γιατί ξέρουν πως δεν υπάρχει αποτελεσματικότερη ικεσία από τούτη τη φρικτή θυσία, που καθάρισε δωρεάν όλες τις αμαρτίες του κόσμου.

                                                                          συνεχἰζεται......

ΟΙ ΕΝ ΝΙΚΟΜΗΔΕΙΑ ΚΑΕΝΤΕΣ ΔΙΣΜΥΡΙΟΙ ( 20.000 ) ΜΑΡΤΥΡΕΣ 

Βιογραφία
Τον 4ο αιώνα μ.Χ., επί Διοκλητιανού και Μαξιμιανού, οι χριστιανοί της Νικομήδειας ήταν αρκετά πολυπληθείς. Ο επίσκοπος Άνθιμος, άνδρας άξιος και με αυταπάρνηση, κοπίαζε νύχτα - μέρα για τις ψυχές των πιστών. Η πρόοδος αυτή των χριστιανών κέντρισε το φθόνο των ειδωλολατρών αρχόντων και θέλησαν να εξοντώσουν τη χριστιανική Εκκλησία, προπάντων στα μεγαλύτερα και πολυπληθέστερα κέντρα της. Σχεδίασαν λοιπόν, ανήμερα Χριστούγεννα να κάνουν γενική σφαγή των χριστιανών της Νικομήδειας. Οι χριστιανοί είχαν μαζευτεί και πανηγύριζαν το κοσμοσωτήριο γεγονός της γεννήσεως του Χριστού. Ο επίσκοπος, μόλις πληροφορήθηκε ότι τους είχαν περικυκλώσει στρατός και όχλος ειδωλολατρών με όπλα και ρόπαλα, διέταξε να γίνει γρήγορα η κοινωνία των αχράντων Μυστηρίων. Έπειτα, βάπτισε τους κατηχουμένους, για να έχουν ασφαλή εφόδια στην αιώνια σωτηρία. Τότε οι ειδωλολάτρες έβαλαν φωτιά στο ναό, με αποτέλεσμα να καούν χιλιάδες πιστοί. Το τραγικό αυτό γεγονός, αντί να μειώσει τον αριθμό των μελών της Εκκλησίας, αντίθετα τον πολλαπλασίασε και χαλύβδωσε ακόμα περισσότερο το ηθικό των πιστών. Έτσι και στην περίπτωση αυτή αποδείχθηκε περίτρανα αυτό που είπε η κεφαλή της Εκκλησίας Ιησούς Χριστός: «και πύλαι άδου ου κατισχύσουσιν αυτής» (Ματθαίου, ιστ' 18). Ο θάνατος δηλαδή και οι οργανωμένες δυνάμεις του κακού, δε θα υπερισχύσουν, ούτε θα κατανικήσουν την Εκκλησία, που είναι αιώνια και αθάνατη.

Ἀπολυτίκιον  
Ήχος γ'. Θείας πίστεως.
Θείον στράτευμα, πόλις αγία, περιούσιος λαός Κυρίου, ανεδείχθητε δισμύριοι Μάρτυρες, τη γαρ αγάπη αυτού δροσιζόμενοι, δια πυρός τον αγώνα ηνύσατε. Αλλ' αιτήσασθε, ελέους σοφοί τον πρύτανιν, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.

ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΔΙΑΚΟΝΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ

  «Μετά από πολλά χρόνια αφότου μαρτύρησε ο άγιος Στέφανος και είχαν δώσει τη ζωή τους πολλοί για χάρη του Χριστού, την ταραχή διαδέχτηκε γαλήνη κι έπνευσε άνεμος ελευθερίας, λόγω του πρώτου μεταξύ των βασιλέων και χριστιανικότατου Κωνσταντίνου. Τότε λοιπόν και ο πολύτιμος θησαυρός, το λείψανο δηλαδή του αγίου Στεφάνου, φανερώνεται: Κάποιος γέροντας ιερέας, σεβαστός πολύ για την αγία του ζωή, Λουκιανός στο όνομα, κατοικούσε στην κώμη, στην οποία και ο θησαυρός του λειψάνου του αγίου κρυβόταν κάτω από τη γη. Σ’  αυτόν όχι μία, αλλά και δύο και τρεις φορές φάνηκε ο Πρώταθλος, φανερώνοντας τον εαυτό του. Ο πρεσβύτερος έσπευσε τότε να αναγγείλει τις οπτασίες του αγίου στον επίσκοπο της περιοχής Ιωάννη. Αυτός δε με μεγάλη χαρά κι αφού πήρε μαζί του τους κληρικούς της πόλεως πήγε στον τόπο που του υπέδειξε ο πρεσβύτερος, έσκαψε και βρήκε τη σορό. Ξαφνικά τότε έγινε σεισμός μεγάλος και μία ευωδία έντονη χύθηκε παντού γύρω, ενώ φωνές αγγέλων που έρχονταν από ψηλά έψαλλαν το «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία». Πολλές θεραπείες αρρώστων πραγματοποιήθηκαν παράλληλα, που κήρυτταν τη χάρη του Πρωτομάρτυρα. Αμέσως λοιπόν ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων, με δύο άλλους επισκόπους κι όλο τον κλήρο και τον λαό, προσκύνησαν με ευφροσύνη και χαρά το άγιο εκείνο σώμα, και με λαμπάδες και ύμνους και θυμιάματα και την αρμόζουσα τιμή, το κατέθεσαν στην πόλη της Σιών. Μετά από αυτά, σεβάσμιος ναός για τον άγιο, στην πόλη αυτή, οικοδομείται από κάποιο Αλέξανδρο συγκλητικό, ο οποίος, αφού παρεκάλεσε πολύ τον Αρχιερέα, τοποθέτησε το τίμιο λείψανο σ’ αυτόν, με κάθε σεβασμό. Δεν πέρασαν πέντε χρόνια και ο συγκλητικός εκοιμήθη, οπότε κατατέθηκε δίπλα στον άγιο, σε ίδια με αυτόν λειψανοθήκη, όπως ο ίδιος την είχε παραγγείλει. Επειδή όμως πολλοί πίεζαν τη γυναίκα του, που ήταν πλούσια και όμορφη, να ξαναπαντρευτεί, εκείνη σκέφτηκε να πάρει τη λειψανοθήκη του άντρα της και να πάει στον πατέρα της, στην Κωνσταντινούπολη. Από κάποιο σχέδιο όμως της θείας πρόνοιας, έγινε λάθος στη λειψανοθήκη, πήρε δηλαδή του αγίου Στεφάνου, η οποία φερόταν πάνω σε όνο και έτσι γινόταν η πορεία. Όλη τη νύκτα όμως αγγελικός ύμνος και δοξολογίες ακούονταν, όπως και μεγάλη ευωδία, σαν να έχει χυθεί μύρο πολύ, γέμιζε τα πάντα, ενώ τα πονηρά πνεύματα βογγούσαν, κραυγάζοντας «αλλοίμονό μας, γιατί ο Στέφανος βρίσκεται ανάμεσά μας, μαστιγώνοντάς μας». Καθώς έφτασαν στην Ασκάλωνα, παραλιακή πόλη, μίσθωσαν πλοίο και ξεκίνησαν, ενώ κατά την οδοιπορία έγιναν πολλά θαύματα και σημεία, που δεν μπορούμε να τα εξιστορήσουμε εδώ. Όταν έφτασαν στη Βασιλίδα των πόλεων και άκουσε ο βασιλιάς αυτό που είχε συμβεί, κι ό,τι είχε πάθει η γυναίκα, αμέσως την κάλεσε κι άκουσε από το στόμα της όλη την ιστορία. Γέμισε από μεγάλη χαρά και αγαλλίαση λοιπόν ο καλλίνικος και φιλευσεβής βασιλιάς, κι έδωσε εντολή στον αρχιερέα με όλο τον κλήρο και τον λαό να υποδεχτεί τον άγιο και να τον οδηγήσουν με μεγάλη τιμή και ευλάβεια στα βασίλεια. Τότε λοιπόν έγιναν και άλλα μεγάλα και τεράστια, από τα οποία μόνον ένα θα καταγράψουμε. Τραβούσαν οι ημίονοι το άρμα, στο οποίο υπήρχε ο θησαυρός, μέχρις ότου έφτασαν σε τόπο που ονομαζόταν Κωνσταντιανάς, κι εκεί οι ημίονοι σταμάτησαν. Την ώρα εκείνη ένας ημίονος είπε με ανθρώπινη φωνή: Για ποιο λόγο μας χτυπάτε να προχωρήσουμε; Εδώ πρέπει να κατατεθεί ο άγιος. Ο αρχιερέας και όλοι οι παριστάμενοι άκουσαν τις φωνές και δοξολόγησαν τον Θεό με μεγάλη φωνή. Θαύμασε πολύ και ο βασιλιάς όταν το άκουσε και αμέσως ανήγειρε σεβάσμιο ναό σ’  εκείνον τον τόπο προς τιμήν του Πρωτάθλου, εις δόξαν και αίνον του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και του Αγίου αυτού».

Δεν ξέρει κανείς τι να πρωτοθαυμάσει σήμερα: την ίδια την αγιασμένη ζωή του αγίου Στεφάνου, το θαυμαστό μαρτύριό του ή τα θαυμάσια που σχετίζονται με την ανακομιδή των λειψάνων του και τη συνεχιζόμενη παροχή της χάρης που προχέει  σε όλους τους αιώνες; Κεντρικός άξονας που εξηγεί βεβαίως τα πάντα σ’ αυτόν, είναι η βαθειά αγάπη του προς τον Κύριο  Ιησού Χριστό, το κύριο στοιχείο της αγιότητας όλων των αγίων. Η αγάπη αυτή, ως κινητήρια δύναμη, εξηγεί κ α ι  το γεγονός ότι επιλέχτηκε ανάμεσα σε πολλούς να είναι ο πρώτος των διακόνων της πρώτης Εκκλησίας, «πλήρης πνεύματος αγίου και σοφίας»,  ώστε να διακονεί στα τραπέζια, στην παράθεση δηλαδή του φαγητού, λόγω κάποιων προβλημάτων που τότε είχαν αναφανεί, κ α ι  το γεγονός ότι επίσης «πλήρης πίστεως και δυνάμεως  εποίει τέρατα και σημεία μεγάλα εν τω λαώ», κηρύσσοντας παράλληλα τον λόγο του Θεού και φέρνοντας σε σύγχυση τους Ιουδαίους, γιατί δεν μπορούσαν ν’  αντιμετωπίσουν αυτήν τη σοφία και το Άγιο Πνεύμα που τον φώτιζε στα λόγια του, αλλά κ α ι  το γεγονός ότι καλούμενος σε απολογία για χάρη της πίστεώς του, λαμβάνει τη χάρη της θεοπτίας, δηλαδή μέσα στον φωτισμό του αγίου Πνεύματος να βλέπει τη δόξα του Θεού και τον Ιησού να στέκεται στα δεξιά του Θεού.

Εκεί όμως που αποκορυφώνεται η αγάπη του στον Χριστό και φανερώνεται η πλούσια χάρη που τον διακατείχε, είναι η ώρα του μαρτυρίου του. Σ’  αυτές τις στιγμές, που ο χρόνος παύει να υφίσταται, γιατί πλημμυρίζει από την αιωνιότητα του Θεού, την ίδια ώρα που οι πέτρες στον δια λιθοβολισμού θάνατο που αποφασίστηκε γι’  αυτόν, έπεφταν βροχή, εκείνος γεμάτος αγάπη προς τους μαινόμενους Ιουδαίους που τον σκότωναν, προσεύχεται για τη συγχώρησή τους: «Κύριε, μη στήσης αυτοίς την αμαρτίαν ταύτην»! Κύριε, μη τους καταλογίσεις αυτήν την αμαρτία. Ποια μεγαλύτερη αποκορύφωση αγάπης μπορεί να υπάρχει, όταν ζει ο Στέφανος, με τη χάρη του Θεού, την ίδια αγάπη μ’  εκείνην του Δημιουργού του πάνω στον Σταυρό; Όπως ο Κύριος συγχωρούσε τους σταυρωτές Του – «Πάτερ, άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τι ποιούσι» - έτσι και ο άγιος Στέφανος: συγχωρεί τους λιθοβολιστές του, δείχνοντας ότι έχει φτάσει στο ανώτερο για άνθρωπο δυνατό σημείο: να είναι γνήσιο μέλος του Χριστού, προεκτείνοντας στον κόσμο την αγάπη Εκείνου.

Η ανεξικακία και η συγχωρητικότητα αυτή είναι το όριο στο οποίο προσβλέπει και κάθε Χριστιανός. Δεν μπορεί να λέγεται κανείς Χριστιανός, όταν σπεύδει να δικαιολογήσει την όποια κακία και πικρία του απέναντι σε οποιονδήποτε συνάνθρωπό του, επειδή εκείνος κάτι του έκανε ή του είπε. Με τον άγιο Στέφανο, δηλαδή στην πραγματικότητα με τον Ιησού Χριστό και πάλι, καταλαβαίνουμε ότι η ενδεχομένως κακή συμπεριφορά του άλλου απέναντί μας, τα υβριστικά πιθανόν λόγια του, η αδικία που μας κάνει, δεν θεωρούνται «δικαιολογητικά» παρόμοιας και σε μας συμπεριφοράς. Αυτό το επιλέγουν και το κάνουν οι εκτός της πίστεως ευρισκόμενοι. Για τους χριστιανούς, η εχθρική στάση των άλλων (πρέπει να) θεωρείται ευεργεσία που μας ανάγει στον ουρανό, με την έννοια ότι μας δίνει την ευκαιρία να τους συγχωρήσουμε και να αγιάσουμε. Είναι έξοχη η εικόνα του «ζωγράφου» υμνογράφου, όταν μεταξύ των άλλων μας εξηγεί το τι ήταν οι πέτρες του λιθοβολισμού για τον Στέφανο: «ως βαθμίδες και κλίμακες, προς ουράνιον άνοδον, αι των λίθων νιφάδες σοι γεγόνασιν. Ων επιβαίνων τεθέασαι, εστώτα τον Κύριον, του Πατρός εκ δεξιών, σοι ομώνυμον στέφανον, προτεινόμενον, δεξιά ζωηφόρω». Σκαλοπάτια και σκάλες για την άνοδο στον ουρανό έγιναν για σένα οι νιφάδες των λίθων. Αυτές τις νιφάδες ανεβαίνοντας είδες τον Κύριο να στέκεται εκ δεξιών του Πατέρα, και να σου προτείνει με το γεμάτο ζωή δεξί χέρι Του το ίδιο με το όνομά σου στεφάνι. «Ταις του αγίου πρεσβείαις, Χριστέ ο Θεός, ελέησον και σώσον ημάς».